ဆရာၾကီးဦးၾကည္၏ တရားမ်ားႏွင့္ ေအာင္ပီဗ်တို ့ မေတြ့ခင္က ဘၾကီးဘုန္းၾကီးစြမ္းသမွ် ကို အားကိုးတၾကီး ခိုလႈံခဲ့ရပါသည္။ စာေရးသူမွ သမထလုပ္ငန္းမ်ားမွ ဝိပႆနာကို သေဘာေပါက္လာပုံ ကို ၿပန္လည္တင္ၿပလို၍ ဆရာၾကီးဦးၾကည္ေခါင္းစဥ္ ေအာက္တြင္ ဘၾကီးဘုန္းၾကီးအေၾကာင္းမ်ားကို ထည့္သြင္းမိပါေၾကာင္း။
နဂါးတို႔၏ ပင္ကိုယ္အသြင္ မစြန္႔ႏိုင္ျခင္း ဒုကၡမ်ိဳး၅-ပါး။ ။
(၁) နဂါးအခ်င္းခ်င္း ေမထုန္မႈုျပဳေသာအခါ၊
(၂) လံုး၀ အိပ္ေပ်ာ္သြားေသာအခါ၊
(၃) ပဋိသေႏၶယူစဥ္အခါ၊
(၄) အေရေဟာင္းစြန္႔ေသာအခါ၊
(၅) ေသလြန္ေသာအခါတို႔၌ မူလနဂါး၏ ကိုယ္ခႏၶာပင္ ျဖစ္၏။
နဂါးမ်ိဳး ၇-ပါး။ ။
ဂဠဳန္ငွက္ေဘးမွ ကင္းေ၀းေသာ နဂါးမ်ားဟူလို။
(၁) ပဏီတ တရာ-ဇလာဗုဇ, ဂဗၻေသယ်က, ဥပပါတိက, ဟုဆိုအပ္ေသာ မိမိတို႔ဇာတ္သေဘာအားျဖင့္ ျမတ္ေသာ နဂါးတို႔လည္း တမ်ိဳး၊
(၂) ကမၺလႆ တရာ-နဂါးစစ္သူၾကီး, စစ္ဗိုလ္မႉး, စစ္ဘုရင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ကမၺလနဂါး, အႆတရ နဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၃) ဓတရ႒ာ-ဓတရ႒မည္ေသာ နဂါးဘုရင္တို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၄) သတၱ သိဒႏၲရ ၀ါသိေနာ- ေတာင္စဥ္သီဒါ မဟာသမုဒၵရာ၌ ေနၾကကုန္ေသာ နဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၅) ပထ၀ိ႒ကာ-ေျမအတြင္း၌ မွီတင္းပုန္းေအာင္းကာ ေနေလ့ရွိၾကကုန္ေသာ ေျမေအာင္းနဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၆) ပဗၺတ႒ကာ-ေတာင္ေခါင္း ေတာင္တြင္း၌ မွီတင္း ေနထိုင္ၾကကုန္ေသာ ေတာင္တြင္းနဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၇) ၀ိမာန႒ကာ-ေဘာဂ၀တီ နဂါးျပည္၌ ေရႊေငြဗိမာန္ စံအိမ္ပ်ံျဖင့္ ဇိမ္ခံေပ်ာ္ပါး၍ ေနၾကကုန္ေသာ နတ္နဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး။
နဂါးမ်ိဳး ၁၁၂၄-ပါး၊ တနည္း။ ။
က႒မုခ, ပုတိမုခ, အဂၢိမုခ, သတၳမုခ, ေခၚ နဂါး ေလးပါးကိုတည္၊
ဒ႒၀ိသ, ဒိ႒၀ိသ, ဖု႒၀ိသ, ၀ါတ၀ိသ, ေခၚ အဆိပ္မ်ိဳး ၄-ပါးႏွင့္ေျမႇာက္ ၁၆-ပါးရ၏၊
၎င္းကိုတည္၊ အာဂဒ၀ိသေနာေဃာရ၀ိသ, ေနာအာဂဒ၀ိသ ေဃာရ၀ိသ,
့အာဂဒ၀ိသစေဃာရ၀ိသ, ေနာအာဂဒ၀ိသစ နေဃာရ၀ိသ, ေခၚ အဆိပ္မ်ိဳး ၄-ပါးႏွင့္ ထပ္ေျမႇာက္ ၆၄-ပါးရ၏၊
၎င္းကိုတည္ ေယာနိမ်ိဳး ၄ပါးႏွင့္ေျမႇာက္ ၂၅၆-ပါးရ၏၊ ၎င္းကိုတည္ ေရေန, ၾကည္းေန ၂-ပါးႏွင့္ေျမႇာက္ ၅၁၂-ပါးရ၏၊
၎င္းကိုတည္ ၊ ကာမ႐ူပီ, အကာမ႐ူပီ ေခၚ စည္းစိမ္ရွိမဲ့ ၂-ပါးႏွင့္ေျမႇာက္ေသာ္ နဂါးမ်ိဳးေပါင္း ၁၀၂၄-ပါးရ၏။
့တခုေသာမိုးရြာသည့္ ညခင္းအခ်ိန္တြင္ ဘၾကီးဘုန္းၾကီးက စိတ္လိုလက္ရၿဖင့္ "ေအးကြ၊ေအာင္ပီဗ်ေရ..... ေဟာဒီ ပုတီးကိုပီပီၿပင္ၿပင္စိပ္၊ နဂါးမင္း အေစာင့္ အေ႐ွာက ္ရတယ္ကြ" ဟုဆိုလာပါသည္။ထိုအခါ......
ဆက္လက္ေဖာ္ၿပပါမည္။
ရည္ညြန္း။
ဆရာၾကီးဦးၾကည္
သုေတသနႏွင့္သ႐ုပ္ၿပအဘိဓၶာန္။
(၁) နဂါးအခ်င္းခ်င္း ေမထုန္မႈုျပဳေသာအခါ၊
(၂) လံုး၀ အိပ္ေပ်ာ္သြားေသာအခါ၊
(၃) ပဋိသေႏၶယူစဥ္အခါ၊
(၄) အေရေဟာင္းစြန္႔ေသာအခါ၊
(၅) ေသလြန္ေသာအခါတို႔၌ မူလနဂါး၏ ကိုယ္ခႏၶာပင္ ျဖစ္၏။
နဂါးမ်ိဳး ၇-ပါး။ ။
ဂဠဳန္ငွက္ေဘးမွ ကင္းေ၀းေသာ နဂါးမ်ားဟူလို။
(၁) ပဏီတ တရာ-ဇလာဗုဇ, ဂဗၻေသယ်က, ဥပပါတိက, ဟုဆိုအပ္ေသာ မိမိတို႔ဇာတ္သေဘာအားျဖင့္ ျမတ္ေသာ နဂါးတို႔လည္း တမ်ိဳး၊
(၂) ကမၺလႆ တရာ-နဂါးစစ္သူၾကီး, စစ္ဗိုလ္မႉး, စစ္ဘုရင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ကမၺလနဂါး, အႆတရ နဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၃) ဓတရ႒ာ-ဓတရ႒မည္ေသာ နဂါးဘုရင္တို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၄) သတၱ သိဒႏၲရ ၀ါသိေနာ- ေတာင္စဥ္သီဒါ မဟာသမုဒၵရာ၌ ေနၾကကုန္ေသာ နဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၅) ပထ၀ိ႒ကာ-ေျမအတြင္း၌ မွီတင္းပုန္းေအာင္းကာ ေနေလ့ရွိၾကကုန္ေသာ ေျမေအာင္းနဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၆) ပဗၺတ႒ကာ-ေတာင္ေခါင္း ေတာင္တြင္း၌ မွီတင္း ေနထိုင္ၾကကုန္ေသာ ေတာင္တြင္းနဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး၊
(၇) ၀ိမာန႒ကာ-ေဘာဂ၀တီ နဂါးျပည္၌ ေရႊေငြဗိမာန္ စံအိမ္ပ်ံျဖင့္ ဇိမ္ခံေပ်ာ္ပါး၍ ေနၾကကုန္ေသာ နတ္နဂါးတို႔လည္းတမ်ိဳး။
နဂါးမ်ိဳး ၁၁၂၄-ပါး၊ တနည္း။ ။
က႒မုခ, ပုတိမုခ, အဂၢိမုခ, သတၳမုခ, ေခၚ နဂါး ေလးပါးကိုတည္၊
ဒ႒၀ိသ, ဒိ႒၀ိသ, ဖု႒၀ိသ, ၀ါတ၀ိသ, ေခၚ အဆိပ္မ်ိဳး ၄-ပါးႏွင့္ေျမႇာက္ ၁၆-ပါးရ၏၊
၎င္းကိုတည္၊ အာဂဒ၀ိသေနာေဃာရ၀ိသ, ေနာအာဂဒ၀ိသ ေဃာရ၀ိသ,
့အာဂဒ၀ိသစေဃာရ၀ိသ, ေနာအာဂဒ၀ိသစ နေဃာရ၀ိသ, ေခၚ အဆိပ္မ်ိဳး ၄-ပါးႏွင့္ ထပ္ေျမႇာက္ ၆၄-ပါးရ၏၊
၎င္းကိုတည္ ေယာနိမ်ိဳး ၄ပါးႏွင့္ေျမႇာက္ ၂၅၆-ပါးရ၏၊ ၎င္းကိုတည္ ေရေန, ၾကည္းေန ၂-ပါးႏွင့္ေျမႇာက္ ၅၁၂-ပါးရ၏၊
၎င္းကိုတည္ ၊ ကာမ႐ူပီ, အကာမ႐ူပီ ေခၚ စည္းစိမ္ရွိမဲ့ ၂-ပါးႏွင့္ေျမႇာက္ေသာ္ နဂါးမ်ိဳးေပါင္း ၁၀၂၄-ပါးရ၏။
့တခုေသာမိုးရြာသည့္ ညခင္းအခ်ိန္တြင္ ဘၾကီးဘုန္းၾကီးက စိတ္လိုလက္ရၿဖင့္ "ေအးကြ၊ေအာင္ပီဗ်ေရ..... ေဟာဒီ ပုတီးကိုပီပီၿပင္ၿပင္စိပ္၊ နဂါးမင္း အေစာင့္ အေ႐ွာက ္ရတယ္ကြ" ဟုဆိုလာပါသည္။ထိုအခါ......
ဆက္လက္ေဖာ္ၿပပါမည္။
ရည္ညြန္း။
ဆရာၾကီးဦးၾကည္
သုေတသနႏွင့္သ႐ုပ္ၿပအဘိဓၶာန္။